အေမရိကန္ႏိုင္ငံသို႔ ပို႔ကုန္မ်ားတင္ပို႕ႏိုင္ရန္ လုိအပ္ခ်က္မ်ားရွိေနေသး

ျမန္မာႏုိင္ငံထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္ႏွစ္ဦးျဖစ္သည့္သမၼတဦးသိန္းစိန္ႏွင့္အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ေခါင္းေဆာင္
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ တို႔၏ သမိုင္း၀င္ အေမရိကန္ခရီးစဥ္အတြင္း အေမရိကန္ အစိုးရက ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚခ်မွတ္ထား ရွိခဲ့ေသာ စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႕မႈအား စက္တင္ဘာလ ၂၆ ရက္ေန႔မွ စတင္ခါ တရား၀ယ္ ပယ္ဖ်က္ေပးခဲ့သည္။

သုိ႔ရာတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္မ်ားႏွင့္ ပို႔ကုန္ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားအေနျဖင့္ အေနာက္ ေဈးကြက္ (အေမရိကန္ ႏွင့္ ဥေရာပ) ႏိုင္ငံမ်ားသို႔ ျပည္တြင္းထြက္ ကုန္ပစၥည္းမ်ား တင္ပို႔ႏုိင္ရန္ အေျခခံအေဆာက္အအံုမ်ား၊ နည္းပညာ မ်ားႏွင့္ ကုန္အေရာင္းအ၀ယ္ ကုန္က်စရိတ္ (Transition cost) မ်ား ျမင့္မားေနျခင္းမ်ားေၾကာင့္ အိမ္နီးခ်င္း ႏုိင္ငံမ်ားႏွင့္ ယွဥ္ ၿပိဳင္ႏိုင္ရန္ ေသာ္လည္း ေကာင္း၊ အရည္အေသြးျပည့္မီသည့္ ကုန္ပစၥည္းမ်ား တင္ပို႔ရန္ အခက္အခဲမ်ား ရွိေနေသးေၾကာင္း ျပည္တြင္းလုပ္ငန္းရွင္ မ်ားက ေျပာသည္။

စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈမ်ား ရွိခဲ့ေသာ ေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွ ပို႔ကုန္မ်ား အေမရိကန္ႏုိင္ငံသို႔ တုိက္႐ိုက္တင္ပို႔မႈ မရွိေသာ္လည္း အျခားေသာ ႏုိင္ငံမ်ားမွ တစ္ဆင့္ တင္ပို႔ မႈမ်ားရွိေနၿပီး တိုက္႐ိုက္ တင္ပို႔ရန္ အခြင့္အေရးရရွိလာေသာ္လည္း အရည္အေသြးအဓိကထားေသာ အေမရိကန္ေဈးကြက္အားတင္ပို႔ရန္ ေခတ္မီနည္းပညာႏွင့္ အရည္ အေသြးျမင့္ပစၥည္း(Value added) မ်ားကို ထုတ္လုပ္ႏုိင္ရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း လုပ္ငန္းရွင္မ်ားက ေျပာသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံအေနျဖင့္ အေမရိကန္ ေဈးကြက္သို႔ အဓိကတင္ပို႔ေသာ ကုန္ ပစၥည္းမ်ားမွာ အ၀တ္အထည္ျဖစ္ၿပီး အဆုိပါ အထည္ခ်ဳပ္ လုပ္ငန္းမွရရွိေသာ ပို႔ကုန္ရေငြသည္ အေမရိကန္ေဈးကြက္ သို႔ တင္ပို႕ေသာ စုစုေပါင္းပို႔ကုန္ရေငြ ၏ ၇၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ရွိသည္ဟု သိရသည္။

"အေမရိကန္ေဈးကြက္ကို တင္ပို႔ခြင့္ရရွိျခင္းက တကယ့္အခြင့္ေရးေကာင္းပါပဲ။ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔ခံရတဲ့ တစ္ေလွ်ာက္မွာ ကြ်န္ေတာ္တို႔ အေနနဲ႔ တျခားႏုိင္ငံေတြကေနတစ္ဆင့္ တင္ပို႔ေနပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ "Made in Myanmar" လို႔ေတာ့ ေရးလို႔မရဘူးေပါ့" ဟု ျမန္မာႏုိင္ငံအထည္ခ်ဳပ္လုပ္ငန္းရွင္မ်ားအသင္း ဒုတိယဥကၠ႒ ေဒါက္တာေအာင္၀င္း ကေျပာသည္။

အေမရိကန္အစိုးရအေနျဖင့္ စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔မႈ မ႐ုပ္သိမ္းခင္ကပင္ အိမ္နီးခ်င္း ႏုိင္ငံအပါအ၀င္ အေမရိကန္ အထည္ခ်ဳပ္ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားကပါ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏အထည္ခ်ဳပ္ လုပ္ငန္းအား လာေရာက္ၾကည့္႐ႈ ေလ့လာ ခဲ့ၾကသည္ဟုလည္း ၎ကေျပာသည္။

ထုိင္း၊ ကိုရီးယားႏွင့္ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံတို႔သည္ အေမရိကန္စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔ထားသည့္ တစ္ေလွ်ာက္လံုး ျမန္မာ့အထည္ခ်ဳပ္လုပ္ငန္း ၏ အဓိကေဈးကြက္မ်ားျဖစ္ခဲ့ၿပီး ၎တို႔အေနျဖင့္ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံ၏ ပ႔ိုကုန္ေဈးကြက္ အလားအလာေကာင္းမ်ားျဖစ္သည့္ အခြန္သက္သာခြင့္ စနစ္မ်ားျဖစ္သည့္ Generalized System for Preference (GSP) ႏွင့္ Everything But Arms (EBA) တို႔ေၾကာင့္ အာရွဖြ႕ံၿဖိဳးၿပီး ႏုိင္ငံႀကီးမ်ားမွ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံရန္ စိတ္၀င္စားမႈမ်ားလည္း ရွိေနသည္။

"ဥေရာပက အထည္ေအာ္ဒါ မရွိသေလာက္ ပါပဲ။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံအေန နဲ႔ တျခား အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံေတြ (ကေမၻာဒီးယား၊ လာအို၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္) လို အခြန္သက္သာခြင့္ မရရွိထားလုိ႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဥေရာပႏုိင္ငံက ျမန္မာႏုိင္ငံကေန အထည္ေအာ္ဒါမွာမယ္ဆို ပို႔ကုန္တန္ဖိုးရဲ႕ ၄၀ ရာခိုင္ႏႈန္းကေန ၇၀ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ အခြန္ေပးရတယ္"ဟု ေဒါက္တာ ေအာင္၀င္းက ေျပာသည္။

လက္ရွိ အထည္ခ်ဳပ္လုပ္ငန္းမွာ လုပ္သား ေပါင္းႏွစ္သိန္းေက်ာ္ျဖင့္ လည္ပတ္ေနၿပီး အေမရိကန္ေဈးကြက္ရရွိလာပါက အထည္ ခ်ဳပ္လုပ္ငန္းတိုးတက္လာၿပီး အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္းမ်ား ပိုမိုရရွိႏုိင္ေၾကာင္း၊ လက္ရွိ တြင္ ျမန္မာ့ အထည္ခ်ဳပ္လုပ္ငန္းအေနျဖင့္ နည္း ပညာႏွင့္ ကြ်မ္းက်င္လုပ္သား အခက္အခဲမ်ား ရွိေၾကာင္း ၎ကေျပာပါသည္။

က်န္ပို႔ကုန္မ်ားမွာ သစ္အေခ်ာထည္မ်ား၊ ေက်ာက္မ်က္ရတနာမ်ား၊ ပဲမ်ဳိးစံုႏွင့္ ေရထြက္ကုန္ပစၥည္းမ်ား ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနျဖင့္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ ေဈးကြက္သို႔ ပဲမ်ဳိးစံုတင္ပို႔မႈအား မျပဳလုပ္ ႏုိင္ေသာ္လည္း အိႏၵိယႏုိင္ငံမွတစ္ဆင့္ ပဲျခမ္း၊ ပဲလံုးအသန္႔ အေနျဖင့္ အေမရိကား ေဈးကြက္သို႔ ေရာက္ရွိေၾကာင္း၊ အေမရိက ေဈးကြက္သို႔ တင္ပို႔ရန္အတြက္ ႏုိင္ငံတကာ အစားအေသာက္ ႀကီးၾကပ္ေရးလက္မွတ္မ်ား ျဖစ္သည့္ ISO (International Organization of Standards) မ်ားကုိ လိုအပ္သည္ဟု ျမန္မာႏုိင္ငံ ပဲမ်ဳိးစံု ႏွင့္ ႏွမ္းကုန္သည္မ်ား အသင္း ဒုတိယဥကၠ႒ ဦးစိုင္းဘဉာဏ္က ေျပာသည္။

"ႏုိင္ငံတကာ အသိအမွတ္ျပဳ စားေသာက္ကုန္ လက္မွတ္ေတြလုိတယ္။ ၿပီးေတာ့ ပဲကိုသန္႔စင္ႏုိင္မယ့္ (Value Added) ေတြလုပ္ႏုိင္ဖို႔ လိုတယ္။အိႏၵိယက သူ႔ႏုိင္ငံအတြက္ လိုအပ္တဲ့ ပဲတန္ခ်ိန္ ၁၆ သန္းမွာ ၁၃ သန္းပဲ ထုတ္ႏုိင္တယ္။ က်န္တဲ့သံုးသန္းကို ျပည္ပက တင္သြင္းတယ္။ တင္သြင္းလို႔ ပိုလွ်ံတဲ့ပဲကို ပဲျခမ္းကြဲအသန္႔အေန နဲ႔ Value Added ျပန္လုပ္ၿပီး အေနာက္ ေဈးကြက္ကို ျပန္ပို႔တယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ လည္း အဲလိုမ်ဳိး တန္ဖိုးျမင့္ ပို႔ကုန္တင္ပို႔ႏုိင္ဖုိ႔ ႀကိဳးစားမယ္။ အေျခခံပဲသန္႔စင္ စက္ေတြရွိတယ္။ လုပ္ႏုိင္ဖို႔ပဲ လိုပါတယ္"ဟု ၎ကေျပာသည္။

လတ္တေလာအေနျဖင့္ ျမန္မာ့ပဲမ်ဳိးစံုကို အိႏၵိယအျပင္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံအတြင္းသို႔ နယ္စပ္မွ တင္သြင္းလ်က္ရွိၿပီး အဆိုပါ မသန္႔စင္ရေသး ေသာ ပဲမ်ားအား တ႐ုတ္နယ္စပ္ ေရႊလီ တြင္ သန္႔စင္ၿပီးမွသာ တ႐ုတ္ျပည္တြင္းသို႔ တင္သြင္းေၾကာင္းလည္း ၎ကေျပာသည္။

"ပဲစိုက္တဲ့အခါမွာသံုးတဲ့ အထြက္တိုးေဆး၊ ပိုးသတ္ေဆး၊ ဒါေတြကိုလည္း ေျပာင္းလဲဖို႔ လိုတယ္။ အေမရိကန္ေဈးကြက္က ဓာတုေဗဒ ပါ၀င္မႈကိုလည္း အရမ္းဂ႐ုစိုက္တယ္"ဟု ဦးစိုင္း ဘဉာဏ္က ေျပာသည္။

ငါးလုပ္ငန္းအေနျဖင့္လည္း ေရထြက္ ကုန္ မ်ားကုိ အေမရိကန္ႏိုင္ငံသို႔ ၾကားခံႏိုင္ငံမ်ားမွ တစ္ဆင့္ တင္ပို႔မႈမ်ားရွိေနေသာ္လည္း တိုက္႐ိုက္ တင္ပို႔ႏိုင္ေရးအတြက္ကုိမူ အခက္ အခဲရွိႏိုင္မည္ျဖစ္သည္ဟု သိရသည္။

"အေမရိကန္ေဈးကြက္ကို တင္ပို႔ခြင့္ရမယ္ ဆို ကြ်န္ေတာ္တို႔ ငါးလုပ္ငန္းအေနနဲ႔ အင္အား တစ္ခု ျဖစ္ေစပါတယ္။ လက္ရွိလည္း အေမရိကန္ ေဈးကြက္ကို တိုက္႐ိုက္မဟုတ္ေပမယ့္ စင္ကာပူ လို ႏုိင္ငံေတြကတစ္ဆင့္ တင္ပို႔တာေတြလည္း ရွိပါတယ္။ အေမရိကန္ ေဈးကြက္က အစား အေသာက္ကို အရမ္းစိစစ္ေတာ့ ေလာေလာ ဆယ္ဆယ္ေတာ့ မပို႔ႏုိင္ေသးပါဘူး။ အေမရိကန္ေဈးကြက္ရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ကို နားလည္ေအာင္ ႀကိဳးစားဖို႔ လိုပါေသးတယ္" ျမန္မာႏုိင္ငံ ငါးလုပ္ငန္းအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ အေထြေထြအတြင္းေရးမႉး ဦး၀င္းႀကိဳင္က ေျပာသည္။

လတ္တေလာတြင္ ေရထြက္ကုန္မ်ားကုိ အဓိကအားျဖင့္ ဂ်ပန္၊ မေလးရွား၊ ဥေရာပ ႏွင့္ အာရွႏုိင္ငံမ်ားျဖစ္ၿပီး အေမရိကန္ေဈးကြက္ အႀကိဳက္ျဖစ္ေသာ တီလားပီးယား၊ ပုစြန္ႏွင့္ ငါးတန္တို႔တြင္ တ႐ုတ္မွ တီလားပီးယား၊ ဂ်ပန္မွ ငါးတန္ငါးမ်ားအား ေဈးႏႈန္း သက္သာ စြာျဖင့္ အေမရိကန္ေဈးကြက္သို႔ တင္ပို႔လ်က္ရွိ သည္။ သုိ႔ျဖစ္ပါ၍ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနျဖင့္ ပုစြန္ႏွင့္ ငါးျမစ္ခ်င္းငါးမ်ား တင္ပို႔ႏုိင္လိမ့္မည္ ဟု ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္း ၎က ေျပာသည္။