သင္ယူျခင္းအေပၚ စာေမးပြဲရဲ႔ သက္ေရာက္မႈမ်ား

မၾကာေသးခင္ စကၤာပူနိုင္ငံမွ Primary Education Review and Implementation (PERI) Committee က မူလတန္းပညာေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ေျပာင္းလဲသင့္တဲ့အခ်က္ေတြကို စကၤာပူနိုင္ငံရွိပညာေရးဌာနကို အၾကံေပးတင္ျပခဲ့ပါတယ္ ။ လူဦးေရ ၁၁ ေယာက္ပါ၀င္တဲ့ Primary Education Review and Implementation  

(PERI) Committee ကို Senior Minister of State (National Development and Education) ဦးေဆာင္ျပီး ၊
ပညာေရးဌာနနဲ႔ ပုဂၢလိကနယ္ပယ္မွလူမ်ားနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းထားပါတယ္ ။ အဲဒီ PERI အဖြဲ႔ဟာ ခုလို မူလတန္းပညာေရးနဲ႔သက္ဆိုင္တဲ့အၾကံျပဳခ်က္ေတြ မတင္ျပခင္ လူဦးေရ ၆၀၀ ေက်ာ္ပါ၀င္တဲ့ ပညာေရးနယ္ပယ္မွ ပုဂၢိဳလ္မ်ား နဲ႔ ဆရာ ဆရာမမ်ား ၊ မိဘမ်ား ၊ ျပည္သူလူထုတို႔နဲ႔ သူတို႔ေတြ႔ရွိခ်က္ေတြကို အက်ယ္တ၀င့္ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္ ။

PERI တင္ျပခဲ့တဲ့အၾကံျပဳခ်က္ေတြဟာ ကေလးေတြကို စာပိုင္းဆိုင္ရာပဲမဟုတ္ဘဲ ၊ ဘက္စံုပညာေရးပိုင္းကိုဦးတည္ထားပါတယ္ ။ အၾကံျပဳခ်က္ေတြအားလံုးထဲမွာ ထူးျခားသိသာေျပာင္းလဲေစတဲ့အခ်က္ကေတာ့ မူလတန္းရဲ႕ပထမဆံုးနွစ္တန္းျဖစ္တဲ့ Primary 1 & Primary 2 ေတြမွာ စာေမးပြဲၾကီးေတြမစစ္ေတာ့ပဲ သင္ခန္းစာအလုိက္ပဲစစ္ေဆးတဲ့ assessment လို႔ေခၚတဲ့ အေသးစားစာေမးပြဲပံုစံေလးေတြပဲ လုပ္ဖို႔ပါပဲ ။

မူလတန္းပထမနွစ္နွစ္မွာ စာေမးပြဲၾကီးေတြမစစ္ဖို႔အၾကံေပးတယ္ဆိုတဲ့သတင္းထြက္ေပၚလာအျပီး စကၤာပူနိုင္ငံမွာရွိတဲ့စာဖတ္သူေတြဟာ သတင္းစာရဲ႕ေပးစာအပိုင္းမွာ အဲဒီအၾကံျပဳခ်က္နဲ႔ပတ္သက္ျပီး အမိ်ဳးမိ်ဳးေ၀ဖန္ခဲ့ၾကပါတယ္ ။ တခ်ိဳ႕ကလည္း စာေမးပြဲၾကီးေတြေပၚမွာပဲ အေလးထားေနတာမိ်ဳးမရွိေတာ့ရင္ ကေလးေတြဟာ သူတို႔သင္ေနရတဲ့ဘာသာထဲက အေၾကာင္းအရာေတြကို စာေမးပြဲအတြက္ပဲမဟုတ္ဘဲ ပိုစိတ္ပါ၀င္စားစြာသင္ယူတာမိ်ဳးျဖစ္လာနိုင္တယ္လို႔ျမင္တဲ့အတြက္ ေထာက္ခံသလို ၊ တခ်ိဳ႕က်ေတာ့လည္း အဲဒီနွစ္နွစ္အျပီးမွာ စာေမးပြဲၾကီးေတြေပၚအေလးထားတဲ့ အၾကီးတန္းမူလတန္းပညာေရးကိုရင္ဆိုင္ရတဲ့အခါ ကေလးေတြေနသားက်ပါေတာ့မလားလို႔ စိုးရိမ္ပူပန္ခဲ့ၾကပါတယ္ ။ တခ်ိဳ႕ကလည္း စာေမးပြဲဆိုတာ လံုး၀မရွိတာေတာ့မျဖစ္သင့္ေၾကာင္း ၊ ကေလးေတြကို သင္ခန္းစာအလိုက္ရံဖန္ရံခါစစ္ေဆးတယ္ဆိုတာ ေကာင္းသလိုထင္ရေပမယ့္ တကယ္လက္ေတြ႔မွာေတာ့ အဲလိုစစ္ေဆးတိုင္းအမွတ္ေကာင္းရေအာင္ မိဘေတြက ကေလးေတြကို တြန္းအားေပးတာမိ်ဳး ျဖစ္လာနိုင္ေၾကာင္း ၊ စာေမးပြဲဆိုတာကို အေရအတြက္ေလွ်ာ့ခ်ျပီး အရည္အေသြးကိုပိုအေလးေပးသင့္ေၾကာင္း ၊ အရည္အေသြးကိုပိုအေလးေပးဖို႔ စာေမးပြဲစစ္ျပီးတိုင္း အမွတ္စာရင္းပဲထုတ္ေပးတာထက္ ကေလးတေယာက္ဆီကို ဘယ္ေနရာမွာလိုအပ္ေနတယ္ဆိုတာမိ်ဳး ျပန္လည္ေျပာျပသင့္ေၾကာင္း စသည္ျဖင့္ ေရးသားခဲ့ၾကပါတယ္ ။ ေပးစာေတြထဲမွာ စိတ္၀င္စားစရာအေကာင္းဆံုးကေတာ့ Primary 4 အဆင့္မွာ တက္ေရာက္ပညာသင္ၾကားေနတဲ့ေက်ာင္းသားတဦးဆီကပါ ။ သူေရးထားတာကေတာ့ ေက်ာင္းဆိုတာ စာပိုင္းဆိုင္ရာတြက္ပဲ သင္ၾကားေပးေနတဲ့ေနရာ မျဖစ္သင့္ပဲ ၊ ေက်ာင္းသားေတြကို ဘ၀မွာလူေကာင္းေတြျဖစ္လာေအာင္ပါ ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္သင့္ေၾကာင္းပါ ။

စာဖတ္သူေတြေရးထားတဲ့စာေတြကိုဖတ္ရင္း learning (သင္ယူျခင္း) နဲ႔ motivation (လႈံ႔ေဆာ္ တိုက္တြန္းမႈ) တို႔ရဲ႕ ဆက္စပ္မႈေတြကို သြားစဥ္းစားလိုက္မိတယ္ ။ လႈံ႔ေဆာ္ တိုက္တြန္းမႈ (motivation) ဆိုတာကို intrinsic (ကိုယ္ပိုင္မူလအတြင္းစိတ္ေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာေသာ) နဲ႔ extrinsic (ျပင္ပအရာမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာေသာ) ဆိုျပီး နွစ္မိ်ဳးခြဲထားပါတယ္ ။ ေလ့လာသင္ယူျခင္းပိုင္းကိုလည္း deep learning (အခ်က္အလက္မ်ားကို ေသခ်ာ ေလ့လာ ေတြးေခၚ ဆက္စပ္ နက္ရႈိင္းစြာ သင္ယူျခင္း) နဲ႔ surface learning (အခ်က္အလက္မ်ားကို တစံုတရာရရွိဖို႔အတြက္ အေပၚယံ သင္ယူျခင္း) ဆိုျပီး အဓိကနွစ္မိ်ဳးခြဲနိုင္ပါတယ္ ။ ပညာေရးသုေတသီေတြ ေလ့လာေတြ႔ရွိတာကေတာ့ ေက်ာင္းသားအမ်ားစုဟာ စာေမးပြဲေအာင္ဖို႔ပဲစာက်က္ၾကတာျဖစ္တဲ့အတြက္ သူတို႔ဟာ အေပၚယံသင္ယူျခင္းမိ်ဳးနဲ႔ပဲ သင္ယူေနၾကတယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ပါပဲ ။ ဒီလိုဆိုရင္ စာဖတ္သူေတြေရးထားတဲ့စာေတြထဲကလို စာေမးပြဲဆိုတာမရွိခဲ့ရင္ ေကာင္းသလား လို႔ ေမးခြန္းထုတ္စရာျဖစ္လာပါတယ္ ။ ဒါေပမယ့္ ေနရာတိုင္းမွာ ေက်ာင္းသားေတြ ဘာေတြကိုသင္ယူ မွတ္သား နိုင္ခဲ့သလဲဆိုတာကို ျပန္စစ္ေဆးဖို႔အတြက္ စာေမးပြဲဆိုတာမိ်ဳး ေပတံတခု မရွိမျဖစ္လိုအပ္ပါတယ္ ။

တခ်ိန္တည္းမွာပဲ စာေမးပြဲဆိုတာေတြဟာ ေက်ာင္းသားေတြကို သင္ယူေနရတဲ့အခ်က္အလက္ေတြအေပၚ ေသခ်ာ ေလ့လာ ေတြးေခၚ ဆက္စပ္နိုင္ျပီး နက္ရႈိင္းတဲ့သင္ယူျခင္း (deep learning) မိ်ဳးရနိုင္ဖို႔ အတားအဆီးတခုလိုမိ်ဳးျဖစ္ေနတာကေတာ့ ျငင္းလို႔မရတဲ့အခ်က္တခုျဖစ္ပါတယ္ ။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ေက်ာင္းသားေတြဟာ စာေမးပြဲမွာပါနိုင္မယ့္အခ်က္အလက္ေတြကိုပဲ အလြတ္က်က္မွတ္တာတို႔ ၊ စာေမးပြဲမွာလာနိုင္မယ့္ေမးခြန္းပံုစံမိ်ဳးေတြကိုပဲ ေလ့လာမွတ္သားတာတို႔ စသည္ျဖင့္ စာေမးပြဲမွာအမွတ္ေကာင္းဖို႔အတြက္ပဲ အေလးထားလုပ္လာၾကပါတယ္ ။ သူတို႔သင္ယူေနရတဲ့ဘာသာရပ္ေတြကို ေသခ်ာ ေလ့လာ ဆန္းစစ္ ေတြးေခၚေနခဲ့ရင္ အခ်ိန္ေတြကုန္ျပီး စာေမးပြဲမွာေမးတဲ့ေမးခြန္းမိ်ဳးေတြကို မေျဖလိုက္နိုင္မွာ စိုးရိမ္လာၾကပါတယ္ ။ အဆင္ျမင့္ပညာေရးေတြကို ဆက္တက္တဲ့အခါမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ ၊ စေကာလားရွစ္ေလွ်ာက္တာမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ ၊ အလုပ္တခုကို ေက်ာင္းအျပီးမွာ စေလွ်ာက္တာပဲျဖစ္ျဖစ္ ၊ အဲလိုအခါေတြမွာ စာေမးပြဲေတြရမွတ္ဟာ တပိုင္းတေဒသက အေရးပါေနတာအတြက္ ေက်ာင္းသားေတြဟာ စာေမးပြဲရမွတ္အေပၚ အေလးထားၾကတာ အံ့ၾသစရာေတာ့မဟုတ္ပါဖူး ။

ထပ္မံျပီးေတာ့ မၾကာေသးခင္ကပဲ ဖတ္ျပီးသြားတဲ့ Edward L. Deci (Professor of psychology at the University of Rochester) ေရးတဲ့ "Why we do what we do - Understanding Self-Motivation" ဆိုတဲ့စာအုပ္ထဲမွာေဖာ္ျပထားတဲ့ ေလ့လာေတြ႔ရွိမႈေတြကို ဆက္စပ္တင္ျပလိုက္ပါတယ္ ။ အဲဒီစာအုပ္ထဲမွာေဖာ္ျပထားတဲ့ စမ္းသပ္မႈတခုကေတာ့ မူလတန္းကေလးတခ်ိဳ႕ကို အဖြဲ႕နွစ္ဖြဲ႕ခြဲျပီး သူတိုရဲ႕ ျပဌာန္းစာအုပ္ထဲက စာပိုဒ္နွစ္ပိုဒ္ကိုဖတ္ခိုင္းပါတယ္ ။ အဖြဲ႔တစ္ဖြဲ႔ကို သူတို႔ဖတ္တဲ့စာပိုဒ္နွစ္ပိုဒ္ထဲကအေၾကာင္းအရာေတြကို စာေမးပြဲစစ္ေဆးမယ္လို႔ေျပာျပီး ၊ က်န္အဖြဲ႔ကိုေတာ့ စစ္ေဆးမႈလုပ္မယ္ဆိုတာမေျပာဘဲ ဖတ္ရံုပဲဖတ္ခိုင္းလိုက္တာမိ်ဳးပါ ။ အဲဒီစမ္းသပ္မႈရဲ႕ေတြ႔ရွိခ်က္ကေတာ့ - -

စာေမးပြဲစစ္ခံရမယ္လို႔ ေျပာထားမခံခဲ့ရတဲ့အဖြဲ႕ကကေလးေတြဟာ သူတို႔ဖတ္ထားခဲ့တဲ့စာပိုဒ္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့အခ်က္အလက္ေတြကို စာေမးပြဲစစ္ခံရမယ္လို႔ ေျပာထားခံခဲ့ရတဲ့အဖြဲ႔ကကေလးေတြထက္ ပိုမိုနားလည္နိုင္ခဲ့ပါတယ္ ။

စစ္ေဆးခံရမယ္လို႔ ေျပာထားခံခဲ့ရတဲ့အဖြဲ႔ကကေလးေတြဟာ သူတို႔ဖတ္တဲ့အခ်က္အလက္ေတြကို ပိုမိုအလြတ္က်က္မွတ္နိုင္ခဲ့ပါတယ္ ။

အဲဒီစမ္းသပ္ခ်က္အျပီး တစ္ပတ္အၾကာမွာ အဲဒီနွစ္ဖြဲ႔ကကေလးေတြကို သူတို႔ဖတ္ခဲ့တဲ့စာပိုဒ္ေတြထဲကအေၾကာင္းအရာေတြကို ျပန္စစ္ေဆးတဲ့အခါ စစ္ေဆးခံရမယ္လို႔ေျပာထားမခံခဲ့ရတဲ့အဖြဲ႕ကကေလးေတြဟာ အေၾကာင္းအရာေတြကို ပိုမိုေျဖဆိုနိုင္ခဲ့ပါတယ္ ။

ဒီစမ္းသပ္ေတြ႔ရွိခ်က္ေတြအရ ေက်ာင္းသားေတြဟာ အစစ္ေဆးခံရမယ္ဆိုတာကိုသိခဲ့ရင္ အခ်က္အလက္ေတြကိုစာေမးပြဲအတြက္အလြတ္က်က္မွတ္တတ္ေလ့ရွိျပီး ေသခ်ာနားလည္မႈေလ်ာ့နည္းၾကေ ၾကာင္း ၊ ေက်ာင္းသားေတြဟာ အစစ္ေဆးခံျပီးသြားရင္ (စာေမးပြဲျပီးဆံုးသြားရင္) အလြတ္က်က္မွတ္ထားတဲ့အခ်က္အလက္ေတြကို ေခါင္းထဲကထုတ္ျပီးသားျဖစ္သြားေလ့ရွိေၾကာင္း Edward L. Deci က သူ႔စာအုပ္ထဲမွာေထာက္ျပထားပါတယ္ ။

ေပတံတခုအျဖစ္သံုးေနရတဲ့ ဖယ္ရွားလို႔မရတဲ့စာေမးပြဲဆိုတာကိုက်င့္သံုးေနရင္း ေက်ာင္းသားေတြကို နက္ရႈိင္းတဲ့သင္ယူျခင္းမိ်ဳး (deep learning) အားေပးနိုင္ဖို႔ ၊ ေက်ာင္းသားေတြမွာ ပညာသင္ယူျခင္းနဲ႔ပတ္သက္ရင္ ကိုယ္ပိုင္မူလအတြင္းစိတ္ေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ လႈံ႔ေဆာ္တိုက္တြန္းမႈ (intrinsic motivation) ရွိလာေအာင္ ၊ သင္ၾကားေရးပိုင္းမွာ ဘယ္လိုေျပာင္းလဲရမလဲဆိုတာေတြကို ပညာေရးသုေတသီေတြ ၾကည့္လာၾကပါတယ္ ။ အဲဒီအခါမွာ မူလတန္း ၊ အထက္တန္း ၊ အဆင့္ျမင့္ပညာေရးရယ္လို႔ တကန္႔စီျပန္လည္သံုးသပ္ၾကပါတယ္ ။ ငယ္ရြယ္စဥ္ကေလးတေယာက္ရဲ႕ ဦးေနွာက္ဟာ သူ႔ပတ္၀န္းက်င္မွာ ၾကံဳေတြ႔ရတာေတြမွန္သမွ်ကို သင္ယူရာမွာ ေရျမဳပ္တခုလိုပဲ စုပ္ယူနိုင္တဲ့စြမ္းအင္ရွိတယ္လို႔ သိပၸံပညာရွင္ေတြကဆိုၾကပါတယ္ ။ ဒါ႔အျပင္ ကေလးတေယာက္ရဲ႕ ေလ့လာသင္ယူတဲ့ႏႈန္း (learning curve) ဟာ သူ႔ဘ၀တခုလံုးမွာ အျမင့္ဆံုး (သို႔မဟုတ္) အမတ္ေစာက္ဆံုး (steepest) ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုၾကပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ ကေလးငယ္ေတြအတြက္ျဖစ္တဲ့ မူၾကိဳ နဲ႔ မူလတန္းပညာေရးေတြမွာ နက္ရႈိင္းတဲ့သင္ယူျခင္းမိ်ဳး (deep learning) အားေပးနိုင္ဖို႔ သူတို႔ဆီမွာ သူတုိ႔သင္ယူေနရတဲ့အခ်က္အလက္ေတြေပၚ စိတ္၀င္တစားျဖစ္ျပီး ၊ ကိုယ္ပိုင္မူလအတြင္းစိတ္ေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ လႈံ႔ေဆာ္တိုက္တြန္းမႈ (intrinsic motivation) ရွိလာေအာင္ အလြန္အေရးၾကီးတယ္လို႔ ပညာေရးေလ့လာသူမ်ားက သံုးသပ္လာၾကပါတယ္ ။

အဲဒါေၾကာင့္ စကၤာပူနိုင္ငံမွာလည္း အငယ္တန္းမူလတန္းပညာေရးမွာ ေက်ာင္းသားေတြဟာ စာေမးပြဲမွာအမွတ္ေကာင္းဖို႔အတြက္ပဲ (extrinsic motivation) လံႈ႔ေဆာ္တိုက္တြန္းမႈေၾကာင့္ ၊ အေပၚယံသင္ယူျခင္း (surface learning) ေတြပဲ ျဖစ္ေနမွာမလိုလားတဲ့အတြက္ စာေမးပြဲကိုပဲအေလးထားတဲ့စနစ္ကို ကန္႔သတ္ (သို႔မဟုတ္) ဖယ္ရွားဖို႔ စတင္ေလ့လာေနတာျဖစ္ပါတယ္လို႔ ထင္ျမင္မိပါတယ္ ။

တကယ္ေတာ့ ေက်ာင္းသားတေယာက္ဘယ္ေလာက္အတုိင္းအတာအထိ ေလ့လာသင္ယူထားနိုင္လဲဆိုတာ ကို တိုင္းတာဖို႔ စာေမးပြဲလိုမိ်ဳးေပတံတေခ်ာင္း လိုအပ္ေသးတယ္လို႔ျမင္မိပါတယ္ ။ အဲလိုမွမဟုတ္ရင္ သင္ၾကားေနရတဲ့ဘာသာရပ္တိုင္းမွာ စိတ္၀င္စားမႈမရွိနိုင္တဲ့ေက်ာင္းသားေတြဟာ သူတို႔စိတ္မပါတဲ့ဘာသာရပ္ေတြမွာ ေပါ့ေပါ့ျဖစ္သြားျပီး ၾကိဳးစားသင္ယူတာမိ်ဳး လုပ္ေတာ့မွာမဟုတ္ပါဖူး ။ တခ်ိန္တည္းမွာစာေမးပြဲဆိုတာေတြဟာစာေမးပြဲမွာအမွတ္ေကာင္းဖို႔အတြက္ပဲ ေက်ာင္းသားေတြမွာ စာကံုးက်က္ေနရတာမိ်ဳး မျဖစ္သင့္ပါဖူး ။

ဒါေၾကာင့္ တူေဒးသတင္းစာရဲ႕ေပးစာမွာေရးထားတဲ့ စာဖတ္သူတေယာက္ေရးသလို အေရအတြက္ထက္ အရည္အေသြးရွိတဲ့ စာေမးပြဲေတြကို အသံုးျပဳဖို႔အေရးၾကီးပါတယ္ ။ ဒါေပမယ့္လည္း ပညာေရးစနစ္တခုမွာ စာေမးပြဲနဲ႔ပတ္သက္ရင္ အဲလို နွစ္ဖက္ညီမွ်တဲ့အေျခအေနဆိုတာေရာက္လာဖို႔ မလြယ္ကူတဲ့အရာျဖစ္တဲ့အတြက္ အေထာက္အကူျပဳနိုင္မယ့္အေျပာင္းအလဲေတြကို စမ္းသပ္သင့္တာမိ်ဳး ၊ ရလဒ္ကိုသံုးသပ္ျပီး ျပန္ ညွိယူရတာေတြလုပ္ဖို႔လည္း အေရးၾကီးသလို လုပ္ရလိမ့္မယ္လို႔ သံုးသပ္လိုက္မိပါေတာ့တယ္ ။